Inwoners en bezoekers van het centrum van Dronten weten niet beter: onder de ‘solar carport’ achter het gemeentehuis kunnen zij hun auto veilig, droog – en ook nog gratis – parkeren. Maar dat is niet het enige pluspunt van dit parkeerterrein. Mede dankzij de elektriciteit die de 1.100 zonnepanelen leveren in combinatie met een slim energiemanagementsysteem, is het gemeentehuis volledig energieneutraal. Zestien elektrische auto’s kunnen tegelijk opladen aan vier innovatieve Quattro-laadpalen. Ook is een batterij geplaatst om energie die niet direct nodig is, op te slaan voor later gebruik. Zo wordt het elektriciteitsnet niet extra belast en de ruimte in het centrum optimaal gebruikt. Met recht een ‘PowerParking’ dus. Hoe is die er gekomen?
Visie, lef en een goed team
Geert Gielen, regisseur duurzaamheid bij de gemeente Dronten, was vanaf het begin bij het project betrokken. ‘Een aantal jaren geleden was ons gemeentehuis aan renovatie toe’, vertelt hij. ‘Dat leek ons een mooie kans om het gebouw ook energieneutraal en aardgasvrij te maken.’ In diezelfde tijd sleepte de provincie Flevoland met een aantal marktpartijen (waaronder Eneco) een innovatiesubsidie vanuit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) in de wacht om een PowerParking te ontwikkelen bij Lelystad Airport. ‘Vanwege de discussie rondom de uitbreiding van dat vliegveld, zocht de provincie naar een andere kansrijke locatie’, zegt Geert. ‘Toen was één en één al snel twee. We hebben het project voor ontwikkeling van een PowerParking gekoppeld aan de renovatie en verduurzaming van ons gemeentehuis. Het was wel even lastig om dat Europese wagonnetje te koppelen aan de lopende trein van de al in gang gezette aanbesteding voor de renovatie, maar dankzij een goed team van de juiste mensen, is dat toch gelukt.’
Eén van de deelnemers in dat team was Jasper Feuth, senior productontwikkelaar voor zakelijke klanten bij Eneco. Zijn bedrijf was bij het project betrokken als ‘founding father’ en later als exploitant van de laadpalen. Ook Jasper roemt de samenwerking met de gemeente Dronten en de andere partners. ‘Zonder een klein kernteam van mensen die echt willen doorpakken, is het uitvoeren van een project als dit onmogelijk’, zegt hij. ‘De solar carport in combinatie met de nieuwste laadpalen én een batterij was, zeker in die tijd, zeer innovatief. De gemeente Dronten had de visie om het gemeentehuis energieneutraal te willen maken en het lef om dat op een vernieuwende en gestructureerde manier uit te voeren. Als ondernemers vinden wij wel eens dat alles lang duurt bij de overheid, maar Dronten heeft hierin zeer doortastend opgetreden.’
Innovatie is meer dan techniek
Dat betekent niet dat alles vanzelf ging. ‘We hebben bijvoorbeeld wel wat technische uitdagingen gehad’, herinnert Geert zich. ‘Het kostte even tijd voordat de nieuwe laadpalen naar behoren werkten en het energiemanagementsysteem was ingeregeld.’ Jasper merkt op dat dat onvermijdelijk is bij innovatieve projecten. ‘Je weet dat je aan iets nieuws begint en dan loop je tegen obstakels aan. Het was voor alle betrokken partners een leerproces. Ook de TU Delft heeft bijvoorbeeld meegekeken.’ Jasper vond met name het traject van vergunningverlening en inpassing in de omgeving uitdagend. ‘Bij innovatie denkt men altijd vooral aan de technische aspecten, maar innovatie is meer dan alleen techniek. Maatschappelijke acceptatie is vaak een veel grotere uitdaging. Je hebt te maken met omwonenden, met een gemeenteraad, met stedenbouwkundigen en met de brandweer. Om iedereen mee te krijgen in je project, moet je daar veel tijd en aandacht aan besteden.’ Dat is in Dronten goed verlopen, vult Geert aan. ‘We hebben een groot aantal bijeenkomsten en workshops georganiseerd met inwoners en andere betrokkenen. Iedereen is positief over de PowerParking. Omwonenden parkeren hun auto liever daar dan elders.’
Nodig: een parkeerterrein mét gebouw in de buurt
Om een solarcarportproject als dit tot een succes te maken, heb je, benadrukken zowel Geert als Jasper, allereerst een parkeerterrein nodig met een gebouw of bedrijf ernaast dat veel energie gebruikt, zoals in Dronten. ‘De toekomst van solar carports ligt in kleinere projecten waarbij je de opgewekte stroom in de directe omgeving kunt gebruiken’, verwacht Jasper. ‘Je ziet ook wel solarcarportprojecten op grote P+R-terreinen, zonder gebouw in de buurt. De stroom moet dan grotendeels aan het toch al overbelaste elektriciteitsnet worden geleverd. Op dat soort plekken moet je dat nu dus eigenlijk niet willen.’
De gemeente Dronten kon gebruik maken van een Europese subsidie. Is dat nodig voor een sluitende businesscase? ‘Een subsidie kan handig zijn, maar levert soms ook ‘gedoe’ op en is niet altijd per se noodzakelijk’, reageert Geert. ‘Met de subsidie konden wij de innovatieve laadpalen en de batterij plaatsen. Maar dat hoeft natuurlijk niet bij elk solarcarportproject, alhoewel ik laadpalen wel altijd zou aanraden. Je moet als initiatiefnemer goed bedenken wat je wilt en hoe je dat wilt uitvoeren. Een solar carport is duurder dan zon op het dak van een gebouw. Maar de zonnepanelen op ons gemeentehuis waren niet voldoende om het gebouw energieneutraal te krijgen. Daarom hadden we de solar carport nodig. Voor ons was het uitgangspunt de verduurzaming, niet de laagst mogelijke kosten.’
Energieflow in het energiemanagementsysteem bij gemeentehuis Dronten
Laat verantwoordelijkheid bij ondernemers
Jasper sluit zich daarbij aan. ‘Bedenk inderdaad goed wat je wilt, en besef daarbij dat je niet alles tegelijk kunt. Sommige gemeenten willen dat een solar carport én budgetneutraal is, én circulair én mooi om te zien, en dan ook nog op een locatie waar je de opgewekte energie moet terugleveren aan het net. Dat gaat niet allemaal samen. Je moet daar dus keuzes in maken.’
Dronten heeft inmiddels vijf solar carports. De gemeente was niet bij alle projecten direct betrokken, zegt Geert. Dat is een bewuste keuze. ‘Wij willen graag verduurzamen in onze gemeente’, zegt hij. ‘Maar we laten de verantwoordelijkheid voor hoe inwoners of ondernemers dat doen, graag bij henzelf. Het is belangrijk dat je als gemeente vooral als regisseur optreedt. En dat je over een goed netwerk én gebiedskennis beschikt. Het is bijvoorbeeld wel handig als je weet waar de parkeerplaatsen in je gemeente liggen en wat de kansen zijn voor stroomgebruik in de directe omgeving. Maar ga ondernemers niet verplichten dat ze een solar carport moeten aanleggen. Laat hen dat zelf beslissen. Dat werkt voor iedereen het best.’
Meer informatie
Contact
- Geert Gielen, gemeente Dronten, e-mail
- Jasper Feuth, Eneco, e-mail